চহৰ

মূলঃ জেচিন্তা কেৰকেট্টা

অনুবাদঃ বিতোপন গগৈ

চহৰ

যাৰ প্ৰতি

বহু মানুহ আকৰ্ষিত হয়

চহৰ

য'ত

কম মানুহ জীয়াই থাকে। 

১৮ নৱেম্বৰ, ২০২০

এজন খেতিয়ক দেউতাকে পুতেকক দিয়া কেইটামান দিহা

মূলঃ কেদাৰনাথ সিংহ

অনুবাদঃ বিতোপন গগৈ

মোৰ পুতাই

কুঁৱালৈ কেতিয়াও নুজুমিবি

সেইফালে কেতিয়াও নাযাবি

যিফালে উৰি গৈ থাকে

ক'লা ক'লা কাউৰী

সেউজীয়া পাত

কেতিয়াও নিচিঙিবি

আৰু চিঙিলেও এনেকৈ চিঙিবি

গছে যাতে

অকণো দুখ নাপায়

ৰাতি যেতিয়া ৰুটি খাবি

তেতিয়া প্ৰথমে মূৰ দোঁৱাই

ঘেহুঁৰ গছবোৰলৈ মনত পেলাই ল'বি

যদি কেতিয়াবা

ৰঙা পৰুৱা দেখ

তেতিয়া বুজিবি

ধুমুহা আহিব

যদি বহুকেইটা ৰাতি

শিয়ালৰ মাত নুশুন

জানি ল'বি

বেয়া দিন আহিব

মোৰ পুতাই

বিজুলীৰ দৰে কেতিয়াও নপৰিবি

আৰু যদি পৰিও যাৱ

ডুবাৰুৰ দৰে উঠি আহিবলৈ

সদায় সাজু থাকিবি

কেতিয়াবা অন্ধকাৰত

যদি পথ হেৰুৱাৱ

ধ্ৰুৱতৰাৰ ওপৰত নহয়

কেৱল দূৰৰ পৰা অহা

কুকুৰৰ ভুক ভুকনিৰ শব্দক

বিশ্বাস কৰিবি

মোৰ পুতাই

বুধবাৰে উত্তৰলৈ কেতিয়াও নাযাবি

নাযাবি দেওবাৰে পশ্চিমলৈ

আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ কথা মোৰ পুতাই

লিখি হোৱাৰ পাছতে

এই শব্দবোৰ মোহাৰি পৰিষ্কাৰ কৰি পেলাবি

যাতে কাইলৈ যেতিয়া সূৰ্যোদয় হ'ব

তেতিয়া তোৰ ফলিখন

আনদিনাৰ দৰে

স্বচ্ছ হৈ

চিকমিকাই থাকে।

চৰকাৰৰ নিৰৱতা

মূলঃ শংকৰানন্দ

অনুবাদঃ বিতোপন গগৈ

যদি সাগৰ হ'লহেঁতেন

গৰজিলেহেঁতেন

নদী হোৱা হ'লে বৈ থাকিলহেঁতেন

মাতিলেহেঁতেন

চৰাই হোৱা হ'লে

গীত গালেহেঁতেন দিন ৰাতি

বতাহ হোৱা হ'লে 

ৰু ৰুৱাই থাকিলহেঁতেন

যদি কোনো কেচুৱা হ'লহেঁতেন

কান্দোনত আকাশ পাতাল এক কৰি দিলেহেঁতেন

কোনো নাৰী হোৱা হ'লে

নিশ্চয় বিয়নীমেল পাতিলেহেঁতেন

কোনো পাহাৰ হোৱা হ'লে

চিঞৰিলেহেঁতেন

এই চৰকাৰৰ নিৰৱতা

সীমাহীন

যিয়ে হৈ যাওক

মুঠতে নিমাত

ভয় কিয় ইমান

মূলঃ পৰাক্ৰম সিং

অনুবাদঃ বিতোপন গগৈ

ভয় কিয় আমালৈ ইমান

যে আমাৰ কথাও শুনিব নিবিচাৰা

যেতিয়া আমি অধিকাৰৰ কথা কওঁ

কণ্ঠ আমাৰ ৰুদ্ধ কৰিব খোজা

এতিয়াতো স্বাধীন দেশ আমাৰ

তেন্তে কিয় তোমালোকে ব্ৰিটিছ শাসন চলোৱা

মূৰ তুলি যেতিয়া আমি আমাৰ কথা কওঁ

কিয় তোমালোকে আমাৰ ওপৰত লাঠিচাৰ্জ কৰা

আমি সেই দেশৰ নাগৰিক

যি দেশত "জয় জোৱান জয় কিষান" শ্লোগান দিয়া হয়

এতিয়া তোমালোকে পানীৰ বৰটোপে আমাক স্তব্ধ কৰিব বিচাৰা

লাঠিচাৰ্জেৰে আমাক ভয় খোৱাব খোজা

এনেয়ো আমি তেজ-ঘামৰ লগৰী

এইবিলাকেৰে আমাক কি ভয় খোৱাবা? 

নিষ্ঠুৰ বতৰৰ প্ৰচণ্ড শীতেনো আমাৰ শইচ সিঁচা দেহক কি যাতনা দিব? 

তোমালোকৰ এই কন্দোৱা গেছে আমাক কি কন্দোৱাব? 

আমাৰ চকুপানী কেতিয়াবাই শুকাল

থৈ দিয়া এইবিলাক

আন কোনো প্ৰতিবাদৰ কণ্ঠৰুদ্ধ কৰিবলৈ তোমালোকৰ কামত আহিব

কৈ দিয়া কিহৰ বাবেনো  অপৰাধী আমি

চোৰ নহয়, নহয় ঠগ

কৃষক আমি

খাদ্য উৎপাদন কৰো তোমালোকৰ বাবে

যদি মানুহৰ অধিকাৰৰ কথা কোৱাতো অপৰাধ

তেন্তে এই শাসনৰ পৰা প্ৰৱঞ্চনাৰ দুৰ্গন্ধ ওলাই

কোনো অদৃশ্য শিকলিৰে আমাক বন্ধাৰ ষড়যন্ত্ৰ দেখা পাওঁ

যদি আমাৰ বাবে কিবা কৰিব পাৰা

তেন্তে আমাৰ সৈতে কণ্ঠ বলিষ্ঠ কৰা

কথা ক'বলৈ আমি পাওঁ অধিকাৰ

সেই ঘোষণা মনত ৰাখা

পুনৰ সুধিছো

ভয় কিয় আমালৈ ইমান

যে আমাৰ কথাও শুনিব নিবিচাৰা

যেতিয়া আমি অধিকাৰৰ কথা কওঁ

কিয় কণ্ঠ আমাৰ ৰুদ্ধ কৰিব খোজা?

৯ ডিচেম্বৰ, ২০২০

ভাত আৰু সংবিধান

মূলঃ অৰুণ আদিত্য

অনুঃ বিতোপন গগৈ

আপোনাৰ কাঁহীত ভাত আছে

কাৰণ ঘৰত চাউল আছে

ঘৰত চাউল আছে

এইকাৰণেই যে পথাৰত কৃষক আছে

শুনিছো

দেশত এখন সংবিধান আছে!

ৰুটি আৰু সংসদ

মূলঃ সুদামা পাণ্ডেয় 'ধুমিল'

অনুবাদঃ বিতোপন গগৈ

এজন মানুহে

ৰুটি বেলে

এজন মানুহে ৰুটি খায়

তৃতীয় এজন মানুহো আছে

যি ৰুটি নেবেলে, ৰুটি নাখায়

তেওঁ মাত্ৰ ৰুটিৰে খেলে

মই সুধিছো—

'এই তৃতীয় জন মানুহ কোন?'

মোৰ দেশৰ সংসদ মৌন।

৩০ নৱেম্বৰ, ২০২০

নতুন খেতি

মূলঃ ৰমাশংকৰ যাদৱ 'বিদ্ৰোহী'

অনুবাদঃ বিতোপন গগৈ

মই খেতিয়ক

আকাশত কঠিয়া সিঁচি আছো

কিছু লোকে মোক কৈছে

ঐ পাগল! আকাশত ধান নাথাকে

মই কওঁ পাগল! 

যদি পৃথিৱীত ভগৱান থাকিব পাৰে

তেন্তে আকাশতো ধান থাকিব পাৰিব

আৰু এতিয়া দুয়োটাৰ ভিতৰত যিকোনো এটা হ'বই

হয় পৃথিৱীৰ পৰা ভগৱান উচ্ছেদিত হ'ব

নহয় আকাশত ধান থাকিব!

জুই লাগক এই ৰাম-ৰাজ্যত

মূলঃ কেদাৰনাথ আগ্ৰৱাল

অনুবাদঃ বিতোপন গগৈ

                    (১)

জুই লাগক এই ৰাম-ৰাজ্যত

ঢোল চাই পুঁজিপতিৰ

চামৰা বাজে দৰিদ্ৰৰ

তেজ বৈছে ৰাম-ৰাজ্যত

জুই লাগক এই ৰাম-ৰাজ্যত

                     (২)

জুই লাগক এই ৰাম-ৰাজ্যত

ভাত অসন্তুষ্ট, প্ৰতিটো গৰাহ কাঢ়ে

কাঁহি খালী, অন্ন বিনে

পেটৰ আৰ্তনাদ ৰাম-ৰাজ্যত

জুই লাগক এই ৰাম-ৰাজ্যত

চিন্তা

মূলঃ Varavara Rao

অনুবাদঃ বিতোপন গগৈ

মই বোমা বিলোৱা নাই

নাই বিলোৱা বিচাৰধাৰা

তোমালোকেই গচকি পেলাইছিলা

পৰুৱাৰ গাঁতবোৰ

কঠিন গোৰোহাৰ জোতাৰে

গচকি পেলোৱা ধৰাত

তেতিয়াই জ্বলি উঠিছিল প্ৰতিহিংসাৰ ধাৰা

মৌমাখিৰ বাহত 

তোমালোকেই লাঠিৰে কোবাইছিলা

এতিয়া তোমালোকক অনুসৰণ কৰা

মৌমাখিৰ গুণগুণনিত

কঁপিছে তোমালোকৰ বুকু

চকুৰ আগত অন্ধকাৰ দেখি

ক'লা পৰি গৈছে তোমালোকৰ মুখ

জনতাৰ হৃদয়ত বজা

জয়ঢোলৰ শব্দক

তোমালোকে মাত্ৰ এক প্ৰত্যাহ্বান বুলি ভাবিছিলা

আৰু সেইফালে বন্দুক টোঁৱাই দিছিলা

এতিয়া দশোদিশৰ পৰা আহিছে

বিপ্লৱৰ আহ্বান!

এজন বুঢ়া—ভাৰাভাৰা ৰাও

মূলঃ হূবনাথ পাণ্ডে

অনুবাদঃ বিতোপন গগৈ

এজন বুঢ়া

দুবছৰৰ পৰা কাৰাৰুদ্ধ

জামিন নামঞ্জুৰ

প্ৰতি বাৰে, বাৰে বাৰে

এজন ৰুগীয়া বুঢ়া

চৰকাৰী চিকিৎসালয়ত

নিজৰ স্মৃতিশক্তি হেৰুৱাই

আশী বছৰ বয়সত

নিজৰ ঘৰ-পৰিয়ালৰ পৰা আঁতৰত

বহু দূৰত, কিজানি 

আৰু কেতিয়াও গচকিবলৈ নাপাব

নিজৰ চোতালখন

কেতিয়াও লিখিব নোৱাৰিব কবিতা

আৰু কেতিয়াও লিখিব নোৱাৰিব সত্য

কেতিয়াও দিব নোৱাৰিব ভাষণ

আৰু কিজানি

কেতিয়াও নিজে দিব নোৱাৰিব এটা খোজ

কৰ'ণাৰ এই আতংকত

ভীতিগ্ৰস্ত ব্যৱস্থাটোৰ

ইমান ভয়

এজন ৰুগীয়া বুঢ়ালৈ

তেওঁৰ কবিতালৈ

তেওঁৰ কথালৈ

যে জামিন দিবলৈও

কঁপি উঠে এই ব্যৱস্থা

প্ৰমাণ এয়াই যে

আন্ধাৰে এতিয়াও ভয় কৰে

পোহৰৰ সামান্য এটা এটা কণালৈ

কাঠৰ ৰাৱণে জানে

নিজৰ অসামৰ্থ্যতাৰ কথা

কলমৰ শক্তি এতিয়াও বেছি

শাসকৰ সামৰ্থ্যৰ সমুখত

চিন্তা কোনো পৰিস্থিতিতে নমৰে

কেতিয়াও ভীতিগ্ৰস্ত নহয়

মানুহ বুঢ়া হৈ গ'লেও

কেতিয়াও বুঢ়া নহয় চিন্তা 

সুৰক্ষাৰ অসীম সুবিধাৰে পৰিবেষ্টিত হৈও

শাসক কেতিয়াও ভয়মুক্ত হ'ব নোৱাৰে

আৰু শব্দৰ শক্তি

শাসকতকৈ বেছি

বহুত বেছি।

১৫ নৱেম্বৰ, ২০২০

ধান দোৱা তিৰোতা— ২

মূলঃ জেচিন্তা কেৰকেট্টা

অনুবাদঃ বিতোপন গগৈ

সেইফালে আন্ধাৰত কোন আছে

কেঁকাই থকা এগৰাকী তিৰোতা আছে

এয়াটো সেই গৰাকী তিৰোতাই

যি এই ধৰাত

নিজৰ পিতা, স্বামী, পুত্ৰৰ পথাৰত আজীৱন

ভূঁই ৰোৱে

ধান দায়

মূৰত ডাঙৰি কঢ়িয়ায়

তেন্তে বয়সে ভাটি দিলে

কিয় আন্ধাৰ কোঠাত তেওঁ লঘোণে শোৱে

এতিয়া কাকোৱেই তেওঁৰ প্ৰয়োজন নাই

আন তিৰোতাই তেওঁৰ ঠাই ল'লে

এতিয়া তেওঁলোকে নিজৰ স্বামী আৰু পুত্ৰৰ পথাৰত

ভূঁই ৰোৱে

ধান দায়

মূৰত ডাঙৰি কঢ়িয়ায়

আন্ধাৰ কোঠাত পৰি থকা তিৰোতা গৰাকীয়ে

প্ৰতিবাৰ দুৱাৰ খোলাৰ শব্দ শুনি

জীয়েকহঁতক নাম ধৰি মাতিবলৈ ধৰে

এতিয়া তেওঁ মাত্ৰ সিহঁত চহৰৰ পৰা

উভতি অহালৈ বাট চাই থাকে

আজীৱন যাৰ পথাৰত তেওঁ কাম কৰে

তাতনো কোনে তেওঁৰ সহায় কৰে

তেতিয়াও জীয়ৰীবোৰ য'লৈকে যায়

খেতি-খোলা, ঘৰ-বাৰী, মাক-দেউতাক

সকলোকে চম্ভালে

তেওঁলোকৰ অবিহনে আদিবাসী জন-জীৱন

স্তব্ধ হৈ যাব পাৰে

সেইবাবেই প্ৰতিটো আদিবাসী পৰিয়ালে জীয়ৰী বিচাৰে।

৯ নৱেম্বৰ, ২০২০

কাপোৰ পিন্ধা মানুহবোৰ

মূলঃ যেচিন্তা কেৰকেট্টা

অনুবাদঃ বিতোপন গগৈ

যিসকলে সম্পূৰ্ণকৈ কাপোৰ পিন্ধে

সম্পূৰ্ণ কাপোৰ পিন্ধিয়ে আহিল

আৰু দুৱাৰ ভাঙি

মোৰ ঘৰৰ ভিতৰলৈ সোমাই আহিল

মই মোৰ কোঠাত

আধা কাপোৰ পিন্ধি ঘুৰি ফুৰিছিলো

তেওঁলোকে মোক দেখিয়ে ক'লে

অৰ্ধনগ্ন! অবিকশিত! অসভ্য! 

মই তেওঁলোকক ইমানেই ক'ব খোজো

কাৰোবাৰ ঘৰত

দুৱাৰ ভাঙি সোমোৱাটো অসভ্যালি

সভ্যতাৰ পাঠ পঢ়োৱাৰ আগত

মাত্ৰ দুৱাৰ খটখটাই সোমাবলৈ শিকি লওক।

১ অক্টোবৰ, ২০২০

[ই আলোচনী মুক্তচিন্তা(muktosinta.org)ৰ পৰা যেচিন্তা কেৰকেট্টাৰ বিষয়েঃ সাংবাদিকতাৰে কৰ্মজীৱন আৰম্ভ কৰা যেচিন্তা কেৰকেট্টা ঝাৰখণ্ডৰ পশ্চিম সিংভূম জিলাৰ অৰাওঁ জনগোষ্ঠীৰ এগৰাকী আদিবাসী কবি আৰু সমাজসেৱী। অৰাওঁ লোকসকল ভাৰতীয় মাইথ’লজীত ৰাৱণৰ সন্তান বুলি জনা যায় ‌। অৰাওঁ আদিবাসী লোকসকলৰ প্ৰতি হোৱা অন্যায়, অবিচাৰৰ হকে সাহিত্যৰ যোগেদি মাত মাতি অহা যেচিন্তাৰ কবিতাসমূহে অৰাওঁ লোকজীৱন, বিশ্বদৰ্শন, সংস্কৃতি আদিও পৰিস্ফুত কৰিছে । ইতিমধ্যে প্ৰকাশিত হোৱা দুখন কবিতা পুথি Angor (২০১৬) Land of the Roots (২০১৮) ইংৰাজী আৰু জাৰ্মান ভাষালৈও অনুদিত হৈছে।]

ধান দোৱা তিৰোতা— ১

মূলঃ জেচিন্তা কেৰকেট্টা

অনুবাদঃ বিতোপন গগৈ

তিৰোতা সকলে ভূঁই ৰোৱে

ধান দায়

মূৰত ডাঙৰি কঢ়িয়ায়

তেওঁলোকে নিজৰ পিতা, স্বামী, পুত্ৰৰ পথাৰত

ভূঁই ৰোৱে

ধান দায়

মূৰত ডাঙৰি কঢ়িয়ায়

তেওঁলোকৰ নিজৰ কোনো পথাৰ নাথাকে

তেওঁলোক এই ধৰাত

আজীৱন

কাৰোবাৰ নহয় কাৰোবাৰ পথাৰৰ

বন্ধোৱা শ্ৰমিক মাত্ৰ।

০৭ নৱেম্বৰ, ২০২০

প্ৰবাসী

মূলঃ তাপসী পান্নু
অনুবাদঃ বিতোপন গগৈ

আমিতো মাত্ৰ প্ৰবাসী
হয় জানো এই দেশৰ নিবাসী
আমি যদি মানুহ নহয়
মাৰি পেলোৱা আমাক
দি দিয়া আদেশ

খাবলৈতো একো নাপালো
ভোক লাগিল
মাৰ খালো

হাজাৰ মাইল দূৰ বাটকুৰি বালো
কোনোবা চাইকেলত
কোনোবা শুদা ভৰিৰে

বহুত মৰিল ভোকত
আৰু বহুত ৰ'দত
কিন্তু মন নাভাগিল
বৰ মানুহৰ ফাঁকিত

বাছত পঠিয়াই
ৰেলত পঠিয়াই
ৰাস্তা ভুল কৰি
জোন হেৰুৱায়

ইয়াত প্ৰতিমাৰ ভাল অৱস্থা
কিন্তু জীৱনৰহে দাম সস্তা
ভাল দিনে ডাঙৰ সপোন দেখুৱায়
কিন্তু ভোক কাৰো নোহোৱা কৰিব পৰা নাই

ভিক্ষা নালাগে
নালাগে দান
মাত্ৰ কাঢ়ি নল'বা আত্মসন্মান

আমিতো মাত্ৰ প্ৰবাসী
হয় জানো এই দেশৰ নিবাসী?

বাঘজান

জুইবোৰ পানী হৈ পাৰ ভাঙি বৈ আহিছে
ক'লা ধোঁৱাবোৰ ডাৱৰ হৈ আকাশ চানিছে
খাওঁ খাওঁ কৈ
ভয়ংকৰ মুখ মেলি
লেলিহান জিভাৰে চেলেকি চেলেকি
বিকাশৰ জুয়ে
এফালৰ পৰা ধাহিমুহি
পেটত ভৰাই গৈছে
অৰণ্য-বিল-চৰাই-শিহু
চাহনি-তামোলবাৰী-ঘৰ
গিলি গৈছে মাটি-পানী-বতাহ
মানুহবোৰে ধান হেৰুৱাইছে মান হেৰুৱাইছে
বাঁহ হেৰুৱাইছে সাহ হেৰুৱাইছে
আৰু আমাৰ সম্ৰাট নিৰুৱে বেহেলা বজাইছে—
ৰাইজ শংকিত নহ'ব!!!

৯ জুন, ২০২০

আহ দগাবাজ গ্ৰেপ্তাৰ কৰ মোক

কমৰেড মোৰ বুকুৰ আপোন
লাল চালাম মোৰ নিদ্ৰাহীন দুচকুৰ সপোন
আহ দগাবাজ গ্ৰেপ্তাৰ কৰ মোক!

ফ্ৰান্সৰ ৰাজপথৰ পৰা চোভিয়েট হৈ
ভিয়েটনামৰ খেতি পথাৰত অগনন কমৰেড
কিউবাৰ পৰা বলিভিয়াৰ ঘন জংঘল হৈ
আজি দেশে দেশে অগনন লাল চালাম

নাপাম বোমাৰে তহঁতে শেষ কৰিব নোৱাৰিবি
কমৰেডৰ স্ৰোত
ৰঙা কমৰেড ৰক্তবীজৰ সঁচ
যিমানে মাৰিবি সিমানে মূৰ দাঙি উঠিব কমৰেড
সাৱধান দগাবাজ!

বুটজোতা-বেয়নেটেৰে ৰোধিব নোৱাৰিবি
ৰক্তিম অভিবাদনক
ৰঙা সুৰুযৰ সপোন নহয় ইমান থুনুকা

পশ্চিম ভাৰ্জিনিয়াৰ কয়লা খনি অথবা
কপহুৱাটিঙৰ চাহ বাগিচাত উৰা ৰক্ত পতাকাখন
জাননে কাৰ তেজেৰে ৰঙা
খাতিখোৱা জনতাৰ তেজেৰে ৰঙা

কিমান ভয় দেখুৱাবি
ক'লা আইনৰ
ভয় আচলতে তহঁতৰ
ডুুব যাব তহঁতৰ ভুৱা সূৰ্য
উদিত হ'ব কমৰেডৰ ৰঙা সূৰ্য
সকলোতে মাথো গুঞ্জৰিত হ'ব
লাল চালাম

কিমান বাধা দিবি
হাজাৰ বাৰ চিঞৰিম
কমৰেড
লাল চালাম লাল চালাম লাল চালাম
আহ দগাবাজ গ্ৰেপ্তাৰ কৰ মোক!

বাস্তৱিক আইন

মূলঃ নবীন চৌৰে
অনুবাদঃ বিতোপন গগৈ

জুন মাহৰ কোনোবা এটা দিন আছিল
ৰাস্তাত এডোঙা তেজ আছিল
তাতে এটা আঙুলি পৰি আছিল
আৰু আঙুলিটোৰ নখত এটা দাগ আছিল
যেতিয়া আঙুলিবোৰে নিৰ্বাচিত কৰিছিল
শাসক কোন হ'ব
তেতিয়া এইটো আঙুলিও তাত উপস্থিত আছিল
তেন্তে আজি কিয় পৰি আছে তেজৰ ডোঙাত
ক'ত আছে তাৰ দেহ
মৰিল, নে নাছিলেই?

কোন আছিল সেইবোৰ মানুহ
যাৰ হাতত লাঠি আছিল—
পুলিচ বিষয়া আছিল
নে ন্যায়াধীশ আহিছিল
কোনে কৰিছিল বিচাৰ
ৰায়দানেই কৰিলে বা কোনে?

নে কোনোবা ধৰ্মাত্মা আছিল
আছিল নেকি ধৰ্মৰ ৰক্ষক?
সেই ধৰ্মৰ উদ্দেশ্য কি আছিল
কোন আছিল সেই ভগৱান?

পুলিছ সাংবাদিক কোনো নহয়
সচেতন নাগৰিক মাথো মই
মোৰ পোনপতীয়া প্ৰশ্ন
উত্তৰো লাগে পোনপতীয়া—
ৰাস্তাত কিয় তেজ বৈছে
কোন আছিল সেইবোৰ মানুহ

"আমি সৰু মানুহ চাৰ
আমিনো মাজত কিয় সোমাওঁ
আমি বচাবলৈও গৈছিলো
তিনিটাই লৈ গ'ল টানি
মটৰচাইকেলত আহিছিল
ৰাস্তাৰ মাজতে ৰখাইছিল"

"আঠ-দহজন ডেকা ল'ৰা
হাতত আছিল দীঘল দীঘল লাঠি
নাম সুধি গালি দিছিল
পেটত ঘোচা
পৰি গৈছিল বেচেৰাটো
তাৰ পাছত ইডালৰ ওপৰত সিডাল লাঠি
ভৰিৰ হাড় গুৰি কৰি দিছিল
মাংসৰ টোপোলা
তেজ যে ইম্মান বৈছিল
আমি চকু আঁতৰাই আনিব লগা হৈছিল"

"তাৰে মাজৰ এটাৰ হঠাৎ চেতনা আহিল
কি জানো ভাবিলে
জেপৰ পৰা সি চুৰি এখন উলিয়ালে
আৰু আঙুলিটো কাটি পেলালে
এই শেষৰ আঘাতটো যি দিছিল
সি সিহঁতৰ চৰ্দাৰ আছিল
সিয়ে সকলোকে কৈছিল
—যিটো মৰিল সি গাড্ডাৰ আছিল
‌‌‌অধিকাৰ নাই ইহঁতৰ
দেশৰ এটা ভোটৰ ওপৰতো
এই উঁই পৰুৱাবোৰক
কেতিয়াও ঘৰৰ ভেটিত ঠাই নিদিবি
ইহঁত এদিন মূৰত উঠিব
চাৰিওফালে চানি ধৰিব
এদিন শাসনৰ গাদী কাঢ়ি ল'ব
তেতিয়া সকলোৱে তেজ মুতিব
ভৰিৰে মুহাৰি পেলা ইহঁতক
তেতিয়া হ'ব ধৰ্মৰ জয়! "

"আমিতো বহুত ভয় খাইছিলো চাৰ
সিহঁতৰ কিন্তু ভয় নাছিল
কি জাতিৰ বা আছিল
একোৱে বুজি পোৱা নাছিলো
সিহঁতৰ মাজত নাছিল কোনো মানুহ
নাছিল কোনো পুৰুষ
সকলো  হৈ পৰিছিল ৰক্তপিপাসু
হায়েনাৰ ভিৰ লাগি গৈছিল
ফালি-আঁজুৰি খোৱাৰ লালসাত
সিহঁতৰ চকুবোৰ তিৰবিৰাইছিল
মুখত আছিল হিংস্ৰ পশুৰ হিংস্ৰতা
হাতত লাঠি যিহেতু সিহঁতৰ আছিল
গতিকে গৰুও সিহঁতৰে হৈছিল"

আৰু
এয়া কোনো জুমলা নহয়
এয়াই বাস্তৱিক আইন
আৰে আমাক কিয় সুধিছা
—ৰাস্তাত কিয় তেজ আছে
সোধা এই আঙুলিটোক
কি ঘটনা ঘটিল ইয়াত
কি অপৰাধ কৰিছিল ই
শৰীৰৰ পৰা ইয়াক কটাই হ'ল বা কিয়?

মইটো ভাবিছিলো মৰি গ'ল
কিন্তু আঙুলিটো জীয়াই আছিল
নখটোত চিঞাহী লাগি আছিল
যি দেশৰ সন্মান আছিল
ক'লে‌‌—
এতিয়া কি লাগে
ভোট আছিল, দিয়েতো দিলো
বন্দীশালত তিল তিল কৈ জীয়াই আছিলো
মৃত্যু দি যে মুক্ত কৰিলা
তাৰ বাবে বহুত বহুত ধন্যবাদ দিলো

নখত আছে গণতন্ত্ৰ
তাকো তেজেৰে গোট মাৰিলে
আপুনিয়েই আইন
আপুনিয়েতো আদালত
আৰে আপোনাৰ ওপৰত কি আপত্তি কৰিম
আপুনিতো আছে নিদ্ৰাত
আপোনাৰ দৰেই এশ ঠিয় দি আছিল
বৰ্বৰৰ সেই ভিৰটোত
এশৰ ভিতৰৰ এটাইও যদি
দি দিয়ে সাক্ষী আপোনাক
মই আনন্দৰে মানি ল'ম
আপোনাৰ এই ভিৰে কৰা ন্যায়

এতিয়া পেনেলত বহা
বিতৰ্ক কৰা ইয়াৰ ওপৰত
কি হ'ল মোহনৰ শপত
ক'ত গ'ল আম্বেদকাৰ
যদি এই দেশত সকলো সমান
তেন্তে মোকেই কিয় বাচি লোৱা হ'ল
তুমি কোৱা
মোৰ পৰিয়ালক ভাত এতিয়া কোনে দিব
আমাৰ বাস্তৱৰ পৰা বহু দূৰৰ
তুমি চহৰৰ, তুমি নতুন দিল্লীৰ বাসিন্দা
এটা পৰামৰ্শ দিওঁ শুনা—
প্ৰশ্ন তোমাৰ অনেক আছে
কিন্তু ভাবি-চিন্তি কথা সুধিবা
তুমি জানানে ভিৰক প্ৰশ্ন কৰাতোও
এতিয়া মৃত্যুদণ্ডযোগ্য অপৰাধ

অনুসন্ধান কৰিবলৈ আহিছা
কৰা, নিজৰ মতে আৰামত কৰা
এটা-দুটা মৰিলেনো কিটো হ'ব
তিনি-চাৰি দিন আন্দোলন হ'ব—
"গণতন্ত্ৰ বচাম"
পাঁচ নম্বৰৰ দিনা সকলো পাহৰি
নিজৰ কামত লাগি যাব
কামতেই গুৰুত্ব দিয়া
কিন্তু মনত ৰাখিবা
কোনোবাই যদি সোধে
মাত্ৰ এই বুলিয়ে ক'বা—
ভিৰ আছিল কিছুমান মানুহ আছিল
তাৰপাছতো যদি কোনোবাই জিদ ধৰে—
কি হৈছিল‌-কোনে কৰিলে
ভাবি-চিন্তি টোঁৱাবা আঙুলি
কটা গৈ আছে আঙুলি
কথা সলাই ক'বা—
সিহঁতৰ ঘৃণাৰ ৰোগ হৈছিল
কোনো ধৰ্ম নাছিল
নাছিল কোনো জাত
ভিৰ আছিল
কিছুমান মানুহ আছিল!

(গণ প্ৰহাৰ(mob lynching)ক বিষয় হিচাপে লৈ  নবীন চৌৰেয়ে লিখা এটা কবিতা। দেশত বাঢ়ি অহা গণ প্ৰহাৰৰ ঘটনা, বিশেষকৈ ধৰ্মীয় কাৰণত ঘটা এনে ঘটনাক কেন্দ্ৰ কৰি লিখা কবিতাটো অনুবাদৰ চেষ্টা কৰা কিছু দিন হ'ল যদিও ৰাজহুৱা কৰা হোৱা নাছিল। হঠাৎ অসমত একে সময়তে দুটা গণ প্ৰহাৰৰ ঘটনা ঘটাত কবিতাটোলৈ মনত পৰিল। পটভূমি বেলেগ যদিও "ধৰ্ম" বিষয়টো বাদ দি কবিতাটোৱে ক'ব খোজা কথাখিনি হয়তো এই ঘটনাৰ ক্ষেত্ৰটো একেই।)

২৫ মে' ২০২০

মানুহ মৰাটো বৰ সহজ

মানুহ মৰাটো বৰ সহজ হৈ পৰিল‌
ঠিক বতাহ বলাৰ দৰেই!

পানী দ লৈ ববই
মানুহ নাখাই মৰিবই
বৰ সহজ!

আমি ফেচবুকত চাম
চেড ৰিয়েক্ট কৰিম
কবিতা লিখিম
লাইক ল'ম
বৰ সহজ!

ৰাজপথত পৰি ৰ'ব মৃত শিশু
ৰাজপথতে জন্ম হ'ব নৱজাতক
আমি টিভিৰ সমুখত বহি
ঘৰতে বনোৱা ৰসগোল্লা এটা মুখত ভৰাই
ইঃ ইঃ আঃ আঃ কৰিম

খোজেৰে চাইকেলেৰে
ঘৰলৈ ঘূৰা ল'ৰাবোৰে
ফেচবুক লাইভ কৰি দুৰ্দশাৰ কথা ক'ব
আমি বেমাৰ লৈ
ঘৰলৈ নাহিবি বুলি গালি পাৰিম

চৰকাৰী ৰেল ভাৰা ভৰিব নোৱাৰি
খোজেৰে ঘৰলৈ বাট বোলা শ্ৰমিকৰ মৃত্যুত
আমিয়ে চৰকাৰক গালি পাৰিম
কোনোবাই পিএম কেয়াৰৰ হিচাপ বিচাৰিলে
আমিয়ে দেশদ্ৰোহী বুলি গালি পাৰিম

মহামাৰীত মৰিছে
মহামাৰীৰ বাবেই চিকিৎসা নাপাই
মৰিছে আন ৰোগী
মৰিছে ভাত এগৰাহ নাপাই
ভাত-কাম হেৰুৱাই ঘৰলৈ ঘূৰোতে
বাটত মৰিছে
মুঠতে সকলো ফালে এতিয়া মানুহ মৰিছে
একেবাৰে সহজে‌

আৰু আমি ভাতৰ লগত পানী খাইছো
চাহৰ লগত লুচী
কিছু অন্তৰ্দ্বন্দত ভুগিছো
দুখ কৰিছো
শুই গৈছো

পুৱা উঠি মহামাৰীৰ গ্ৰাফ পৰীক্ষা কৰিছো
উদ্বিগ্ন হৈছো
জীৱিকাৰ তাৰণাত
ওলাই যোৱাবোৰক সমালোচনা কৰিছো
পুনৰ চাহ ভাত আড্ডা
ফেচবুক টিকটক্ ইনষ্টাগ্ৰাম
সহজে পাৰ হৈ গৈছে দিনটো

ঠিক একেদৰেই সহজে মৰিছে মানুহ
পাইকাৰী হাৰত
কালি ১৭
আজি ২৪
আমনি লাগি গৈছে আৰু
মৰা মানুহৰ হিচাপ দেখি!
কিমাননো নমৰে আৰু ইহঁতি!

হয়, এতিয়া মানুহ মৰাটো বৰ সহজ
এক্কেবাৰে ভাতৰ সৈতে পানী খোৱাৰ দৰে!

১৬ মে' ২০২০

মূৰ তুলি কথা কোৱা মানুহজন

মানুহজনৰ এটা কলম আছিল
কলমটো তৰোৱালতকৈও তীক্ষ্ণ,
বন্দুকৰ গুলিতকৈও দ্ৰুতবেগী আছিল
কলমটোৰে তেওঁ
নিজৰ মানুহবোৰৰ কথা লিখিছিল
কলমটোৰে তেওঁ মানুহবোৰৰ
অধিকাৰৰ কথা লিখিছিল
কলমটোৰে তেওঁ নিজৰ মানুহৰ
তেজপীয়াবোৰৰ স্কেচ আঁকিছিল
কলমটোৰে তেওঁ তেজপীয়া মাৰিবলৈ
বিহ দি নিজৰে মানুহ মৰাবোৰৰ কথা লিখিছিল
মানুহজনে লিখা সঁচা কথাবোৰে
কাৰোবাক তৰোৱালহৈ কাটিছিল
কাৰোবাক বন্দুকৰ গুলিহৈ মাৰিছিল
সেয়ে তেওঁক এদিন গুলিৰে থকাসৰকা কৰা হৈছিল
তেওঁ যিবোৰ নিজৰ মানুহৰ কথা লিখিছিল
সিহঁতি মাথো চাই থাকিল নিৰ্বিকাৰ অসহায় হৈ
তেওঁ লিখা লেখাবোৰ পিছে আজিও থাকি গ'ল
লেখাবোৰ চুচি-মাজি আজিও অস্ত্ৰ সাজে
তেওঁ কোৱা স্বনিয়ন্ত্ৰণৰ অধিকাৰৰ বাবে যুঁজিবলৈ
আজিৰ প্ৰজন্মই সেই অস্ত্ৰত শান দিয়ে
হয়, মূৰ তুলি কথা কোৱা সেই মানুহজনৰ নাম
পৰাগ কুমাৰ দাস আছিল।

১৭ মে' ২০১৮

দেশ তুমি ভালে থাকা

মূলঃ গাজী ৰহমান
অনুবাদঃ বিতোপন গগৈ

কথা আছিল
ৰেলত উঠাবা আমাক
কিন্তু ৰেলহে উঠিল
আমাৰ ওপৰত

দেশ তুমি ভালে থাকা
থৈ গৈছো ৰুটি
খাবা ডুবাই আমাৰ তেজত

দেশ তুমি ভালে থাকা

দেশ তুমি আৰু কিমান দিন
মৌন হৈ থাকিবা
কিমান জনৰ মৃত্যুত নিৰৱে কান্দিবা

দেশ তুমি নিৰৱে থকাটো
স্বভাৱ হৈ গৈছে
বিবেক তোমাৰ ঘূণে ধৰিছে

মই মৰিলো দুখ নাই
জীয়াই যে আছিলো
তাৰোতো একো অৰ্থ নাই

মোৰ বুঢ়ী আইক চাবা
দেশ তুমি ভালে থাকা !

ঠাকুৰৰ কুঁৱা

মূলঃ ঔম প্ৰকাশ বাল্মিকী
অনুবাদঃ বিতোপন গগৈ

চৌকা মাটিৰ
মাটি পুখুৰীৰ
পুখুৰী ঠাকুৰৰ

ভোক ৰুটিৰ
ৰুটি যৱৰ
যৱ খেতিৰ
খেতি ঠাকুৰৰ

গৰু ঠাকুৰৰ
নাঙল ঠাকুৰৰ
নাঙলৰ মুঠিত হাত নিজৰ
ফচল ঠাকুৰৰ

কুঁৱা ঠাকুৰৰ
পানী ঠাকুৰৰ
খেতি-খোলা ঠাকুৰৰ
বাট-পথ ঠাকুৰৰ

তেন্তে নিজৰ কি‌
গাঁও?
চহৰ??
দেশ???

তই ধৰ্ষিতা হ'লেও‍‌

তই ধৰ্ষিতা হ'লেও
মোৰ বাবে আজীৱন
সেউজীয়া চৰাই হৈ ৰ'বি

তই শাৰীৰিক ভাৱে ধৰ্ষিতা হ'লে
মানসিক ভাৱে ধৰ্ষিত হ'ম মই
তোৰ চিৰাচিৰ হোৱা হৃদয়খন
সী ল'ম মোৰ ভালপোৱাৰ বেজীৰে

তোৰ চকুলোৰে মোৰ বুকু ভৰাম
আৰু দুখবোৰ পি খাম
তই নাভাবিবি
মোৰ সাজপানী খোৱা ওঁঠে
পিব নোৱাৰিব তোৰ দুখ
সাজপানী খালেও
এই ওঁঠে বজাব জানে
ভালপোৱাৰ বাঁহীত
আকলুৱা সুৰ

তোৰ আৰু মোৰ মাজত
'মানবীয়তা'!
নালাগে থাকক দে
'ভালপোৱা' খিনিয়ে যথেষ্ট নহ'ব জানো
মোৰ বুকুত তই বাহ সাজিবলে

তই ধৰ্ষিতা হ'লে
কলেজ গেটৰ কবিতাবোৰ
বিদ্ৰোহী হৈ উঠিব
তৰাবোৰ ফিৰিঙতি হৈ জ্বলিব
কবিতাবোৰে প্ৰতিশোধ ল'ব
উমি উমি জ্বলি থকা কবিতাবোৰ
বিস্ফোৰিত হ'ব

তই ধৰ্ষিতা হোৱাৰ বাতৰি
বিয়পি পৰাৰ লগে লগে
ফাঁচীবজাৰৰ ৰঙা গোলাপবোৰ
আৰু অধিক তেজাল হৈ পৰিব
আনকি বগা ৰজনীগন্ধাইও বৰণ সলাব

ফুটপাথত অতবোৰ 'মানুহ' থাকোতে
তোক কোনে উলংগ কৰিব পাৰে ৰাজপথত
মনেৰে তই জীৱন যুঁজৰ
যি সাজ কবচ পিন্ধিলি
কাৰ সাধ্য তোক চুব পৰাৰ

তই ধৰ্ষিতা হ'লেও
ভালপাম তোক
মোৰ চকুলোৰে ধুই ল'ম তোক
জোনাকৰ বৰষুণ উটাই দিম
আমাৰ সমস্ত দুখ
দেহেৰে ধৰ্ষিতা হ'লেও
মনেৰে তই মোৰ
আগৰে সোণ

কিয় লাগে সৰগৰ দুৱাৰ
আহ, তয়ে ময়ে মিলি ইয়াতে ৰচিম
এখন সেউজীয়া পথাৰ

জুলাই, ২০১৫

প্ৰশ্ন নুসুধিবা

প্ৰশ্ন নুসুধিবা
নুসুধিবা ভোকাতুৰৰ ভাত ক'ত
এতিয়া ইমাৰজেন্সী
এতিয়া আমাৰ কথাই শিলৰ ৰেখা

আজাৰৰ পৰা বাচিব বিচাৰা যদি
প্ৰশ্ন নুসুধিবা
ভোক মাথো বেপাৰ
সেই বেপাৰ আমাৰ
ভোকৰ কথা নুসুধিবা
ভাত নাই যদি কেক খোৱা
কিন্তু প্ৰশ্ন নুসুধিবা

প্ৰশ্ন নুসুধিবা
টেক্সৰ টকা ক'ত
দেশপ্ৰেম দেখুওৱা
দান দিয়া
হিচাপ নিবিচাৰিবা

মেলাৰ বাবে খেলাৰ বাবে
আমাৰ আছে শ কোটি
দেশৰ বাবে তোমালোকে দিবা
মাথো প্ৰশ্ন নকৰিবা
প্ৰশ্ন মানেই ৰাজনীতি
আৰু এতিয়া ৰাজনীতি
আমাৰ একচেতীয়া অধিকাৰ

প্ৰশ্ন নুসুধিবা
প্ৰশ্ন সুধি
ৰাজনীতি নকৰিবা
নাগৰিকৰ অধিকাৰৰ কথা নুসুধিবা
নুসুধিবা ডাক্তৰৰ সুৰক্ষাৰ কথা

প্ৰশ্ন নুসুধিবা
দেশত এতিয়া ইমাৰজেন্সী
তোমালোকৰ বাবে সকলো বন্ধ
ভাত বন্ধ প্ৰশ্ন বন্ধ
খোলা মাথো বেমাৰ

প্ৰশ্ন নুসুধিবা
এতিয়া দেশত ইমাৰজেন্সী
প্ৰশ্ন সুধিবা
ৰাজনীতি কৰিবা
ৰঙাঘৰলৈ বাট বুলিবা

যদি সুধিবই লাগে
আমি সুধিম প্ৰশ্ন
কিয় নুশুনিবা আমাৰ কথা
কিয় নানাচিবা আমাৰ আঙুলিৰ ঠাৰত

প্ৰশ্ন নুসুধিবা
দেশত এতিয়া ইমাৰজেন্সী
দেশত এতিয়া ৰাজত্ব চলিব কেৱল
বেমাৰ আৰু আমাৰ

৭ এপ্ৰিল, ২০২০

কোৱাণ্টাম ভালপোৱা

আহা আমি কোৱাণ্টামৰ কথা পাতো
ভালপোৱাৰ কোৱাণ্টাম

ঘৃণা ফ'টনৰ কণাবোৰক
হৃদয় তৰংগৰে শুহি লওঁ আহা
আৰু বতাহত এৰি দিওঁ
ভালপোৱাৰ তৰংগ

ঘৃণাৰ আণৱিক কণাবোৰক
নিদিওঁ আহা ঘৃণাৰ আচৰণ কৰিবলৈ
সলনি কৰি দিওঁ সিহঁতক
ভালপোৱালৈ

আহা সকলোৰে হৃদয়
ভালপোৱাৰ তৰংগৰে ত্বৰান্বিত কৰি
জাগ্ৰত কৰো
ভালপোৱাৰ কলেক্টিভ কনচিয়াচনেছ্!

আহা মেক্স প্লাংকক কামত লগাই দিওঁ
আৰু ঘৃণাৰ কোৱাণ্টাক সলনি কৰি পেলাওঁ
ভালপোৱাৰ কোৱাণ্টালৈ

আহা প্লাংক,
মনৰ বল বিজ্ঞান আলোচনা কৰো
আৰু এই বিজ্ঞানৰ নাম দিওঁ
কোৱাণ্টাম ভালপোৱা

৬ এপ্ৰিল, ২০২০

লকডাউন!

গোপাল বৰ্মন তই মহামূৰ্খ!
ভাত নাই যদি
কেককে নাযাচিলি কিয় ল'ছালিক
পানীৰ সলনি গাখীৰ

ৰেচন পাবলৈ কিয় তই
শাসক দলৰ তালিকাত নুঠিলি
সঁচাই মহামূৰ্খ তই

কিয় নিকিনিলি দামী গাড়ী এখন
চলাই ওলাই গ'লেও
লাঠিৰ সলনি পালিহেঁতেন চেল্যুট

ঘটি-লোটা বজাব নাজানিলি
মনোৰঞ্জন কৰিব নোৱাৰিলি শাসকৰ
সেয়ে নাপালি চাউল

লকডাউন এনজয় কৰিব নাজানিলি
ভালেই কৰিলি মৰিলি
গোপাল বৰ্মন মহামূৰ্খ তই

ভালেই হ'ল দে কালি মৰিলি
আজি তোৰ শ্ৰদ্ধাঞ্জলিত
সমগ্ৰ ৰামৰাজ্য জুৰি জ্বলিব
কৌটি কৌটি বন্তি

৫ এপ্ৰিল, ২০২০

এইবাৰ আৰু ফাগুনক লৈ কবিতা লিখা নাযায়

ফাগুনৰ আগুনে এইবাৰ চাৰখাৰ কৰি দিলে পৃথিৱী
ফাগুনৰ আকাশ এইবাৰ ক'লা ধোঁৱাৰে ধূসৰিত
ফাগুনৰ জুই এইবাৰ ঘৰবোৰত লাগিল
জুইফুল কিতাপবোৰত ফুলিল
ফাগুনৰ উদাস মনবোৰ এইবাৰ উগ্ৰ হৈ পৰিল
এইবাৰ ফাগুন বদনামী হৈ গ'ল
কবিতা লিখা ফাগুনৰ হাতত এইবাৰ চিকমিকাই থকা তৰোৱাল
ফাগুনৰ ৰু ৰু পচোৱাত পোৰামঙহৰ গোন্ধ
মলয়াৰ সৈতে চিটিকি পৰে এচিড অথবা পেট্ৰল বোমা
ফাগুনৰ ধুলিৰ সলনি মুখত আহি পৰে ইটাৰ টুকুৰা
ফাগুনৰ ফুলবোৰত তেজে কৰাল মাৰিলে

আধা জ্বলা ফুলৰ পাপৰি
সিঁচৰিত কিতাপৰ পৃষ্ঠা
ধৰ্মৰ জুয়ে পোৰা ধৰ্মহীন মৃত কুকুৰটো
গাত চাৰিশটা ক্ষত চিহ্নৰে ডেকা মৃতদেহটো
দেউতাৰ শতচ্ছিন্ন মৃতদেহ সমুখত লৈ বহি থকা শিশুটো
দেউতাকে বব নোৱাৰাকৈ গধুৰ হৈ যোৱা দুই পুত্ৰৰ শৰ চাঙিখন
এচিডে পোৰা চকুযোৰ
আৰ্তনাদ আট্টহাস্য চকুপানী আসুৰিক উল্লাস
‌—এইবোৰ
এইবোৰেৰে বদনামী ফাগুনক লৈ
কি কবিতা লিখা যায়!
এইবাৰ আৰু কবিতা লিখা নাযায়
এইবাৰ ফাগুনক লৈ কবিতা লিখা নাযায়

১ মাৰ্চ, ২০২০

সকলো মনত হ'ব

মূলঃ আমিৰ আজিজ
অনুবাদঃ বিতোপন গগৈ

সকলো মনত ৰখা হ'ব
সকলোবোৰ মনত ৰখা হ'ব
তহঁতৰ লাঠি আৰু গুলিৰে
যি সকল বন্ধুক হত্যা কৰা হ'ল
সিহঁতৰ স্মৃতিৰে
আমাৰ হৃদয় জ্বলাই ৰখা হ'ব

আমি জানো
তহঁতে চিঁঞাহীৰে অসত্য লিখিবি
কিন্তু সত্যও লিখা হ'ব
সেয়া আমাৰ তেজেৰেই নহওক কিয়

মোবাইল ইণ্টাৰনেট টেলিফোন
ভৰ দুপৰীয়াই বন্ধ কৰি
ঘনঘোৰ আন্ধাৰ নিশা
সমগ্ৰ চহৰ নজৰবন্দী কৰি
হাতত হাতুৰী লৈ
ঘৰলৈ নিৰ্বিঘ্নে সোমাই আহি
মোৰ সহজ-সৰল জীৱনটোক
তচনচ কৰা
মোৰ প্ৰিয়তমাক
মাজ ৰাস্তাত মাৰি থৈ গৈ
ভিৰৰ মাজত ঠিয় হৈ
নিৰ্লিপ্ত ভাৱে হাঁহি থকা
এই সকলো মন ৰখা হ'ব
সকলোবোৰ মনত ৰখা হ'ব

দিনৰ পোহৰত সমুখত মিঠা মিঠা কথাৰে
হাঁহি হাঁহি সকলো ঠিকে আছে বুলি কৈ
আন্ধাৰ হোৱাৰ লগে লগে
অধিকাৰ বিচৰা সকলৰ ওপৰত
লাঠি গুলি চলোৱা
আমাৰ ওপৰত আক্ৰমণ কৰি
আমাকে আক্ৰমণকাৰী সজোৱা
এই সকলো মনত ৰখা হ'ব
সকলোবোৰ মনত ৰখা হ'ব

এইকথাও মনত ৰখা হ'ব
কি কি ধৰণে তহঁতে
দেশ ভঙাৰ ষড়যন্ত্ৰ কৰিছ
আৰু এইকথাও মনত ৰখা হ'ব
কি কি ধৰণে আমি
দেশ ৰক্ষাৰ চেষ্টা কৰিছো

সকলো মনত ৰখা হ'ব
যেতিয়াই ভীৰুতাৰ কথা কোৱা হ'ব
তেতিয়া তহঁতৰ কাম মনত ৰখা হ'ব
আৰু যেতিয়া জীৱন যুঁজৰ কথা কোৱা হ'ব
আমাৰ কথা মনত ৰখা হ'ব
মনত ৰখা হ'ব যে
কিছু মানুহ আছিল
যাৰ দৃঢ়তাক লোহাৰ হাতুৰীৰেও
ভাঙিব পৰা নাছিল
যাৰ আত্মাক কিনিব পৰা নাছিল
শাসনৰ ঠিকাদাৰে
কিছু মানুহ আছিল
ধুমুহা আহি গুছি যোৱালৈ
যি মাটি খামুচি থিয় হৈ আছিল
যি জীয়াই আছিল
নিজৰ মৃত্যুৰ খবৰ অহাৰ পাছতো

চকুৱে পলক পেলাবলৈ পাহৰি যাব পাৰে
পৃথিৱীয়ে আৱৰ্তন কৰিবলৈ পাহৰি যাব পাৰে
কিন্তু আমাৰ কটা দুভৰিৰ শিপাক
আৰু ভগা কণ্ঠৰ মাতক
মনত ৰখা হ'ব
সকলো মনত ৰখা হ'ব
সকলোবোৰ মনত ৰখা হ'ব

তহঁতে আন্ধাৰ লিখ
আমি পোহৰ লিখিম
জেলত ভৰা
আমি দেৱালতো লিখিম
এফআইআৰ লিখ
আমিও সাজু লিখিম

তহঁতে আমাক হত্যা কৰ
আমি প্ৰেতাত্মা হৈ লিখিম
হত্যাৰ সকলো প্ৰমাণ লিখিম
তহঁতে আদালতত ব্যংগ লিখ
আমি দেৱালত ন্যায় লিখিম
এনেকৈ ক'ম যে কলাইও শুনিব
এনেকৈ লিখিম যে অন্ধইও পঢ়িব
তহঁতে ক'লা কমল লিখ
আমি ৰঙা গোলাপ লিখিম
পৃথিৱীত তহঁতে অত্যাচাৰ লিখ
আমি আকাশত বিপ্লৱ লিখিম

সকলো মনত ৰখা হ'ব
সকলোবোৰ মনত ৰখা হ'ব
যাতে তহঁতৰ নামত ধিক্কাৰ দিয়া হয়
যাতে তহঁতৰ মৰিশালিত
সেই কলংক লিখি ৰখা হয়
তহঁতৰ নাম
তহঁতৰ মৰিশালি
সকলো বিলাক সংৰক্ষিত কৰি ৰখা হ'ব
যাতে তহঁতৰ নাম ঘৃণাৰে মনত পেলোৱা হয়

সকলো মনত ৰখা হ'ব
সকলো কথাই মনত ৰখা হ'ব

আমি চাই ল'ম

মূলঃ ফেইজ আহমদ ফেইজ

অনুবাদঃ বিতোপন গগৈ

আমি চাই ল'ম

নিশ্চিত ভাৱেই আমিও চাই ল'ম

সেই দিন, যি দিনৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দিয়া হৈছে

যি কথা লিখা হৈছে সময়ৰ দীঘলীয়া পাতত

স্বৈৰতন্ত্ৰৰ বিশাল পাহাৰ

যি দিনা শিমলু তুলা হৈ উৰি যাব

নিষ্পেষিত জনতাৰ ভৰিৰ তলত

যি দিনা পৃথিৱী থৰ থৰ কঁপিব

আৰু আমাৰ শাসকৰ মূৰৰ ওপৰত

যি দিনা বিজুলীয়ে অট্টহাস্য কৰিব

যি দিনা ঈশ্বৰৰ ঘৰৰ পৰা

ভণ্ড ঈশ্বৰক উলিয়াই পঠিওৱা হ'ব

সিদিনা আমি ঈশ্বৰৰ নিষিদ্ধ উপাসক

গাদীত বহিম

সকলো ৰাজ মুকুট দলিয়াই পেলাম

আৰু সিংহাসন বগৰাই দিম

মাত্ৰ নাম থাকিব ঈশ্বৰৰ

যি আছেও নাইও

যি প্ৰদৰ্শকো দৰ্শকো

সকলোতে গুঞ্জৰিত হ'ব "ময়ে সত্য"

যি ময়ো আৰু তুমিও

আৰু শাসন কৰিব ঈশ্বৰৰ প্ৰকৃত সন্তানে 

যি মইও আৰু তুমিও

দেশ

সিহঁতে ক'লে
"কথা নক'বি, জেলত পচিবি"
আমি চিঞৰেৰে গগন ফালিলো
যি চিঞৰ আজি সমগ্ৰ দেশৰ মুখে মুখে

সিহ‌ঁতে ক'লে
"নিলিখিবি, গুলিয়াই মগজু উৰাই দিম"
আমি কবিতাৰে-গানেৰে জ্বলালো একোৰা জুই
যি জুই আজি জনতাৰ বুকুৱে বুকুৱে

সিহঁতে ক'লে
"ৰাজপথত নানামিবি, ওপৰেৰে টেংক চলাই দিম"
আমি ৰাজপথত মানুহৰ ছুনামি আনিলো
উটি হ'ল সিহঁতৰ টেংক

জনতাৰ কণ্ঠৰ শক্তি
সিহঁতে দেখা নাই
সীমাহীন ক্ষমতা পালো বুলি
সিহঁতে আমাক গচকিব বিচাৰে

অজস্ৰ গোলা-বাৰুদ
সহস্ৰ অস্ত্ৰৰ মাজতো
আজি কিন্তু সিহঁত থৰ হৰি ত্ৰস্তমান
জনতা আজি জাগ্ৰত

৩০ ডিচেম্বৰ, ২০১৯

মুক্তিবোধ

মূলঃ বিকি মহেশ্ৰী
ভাবানুবাদঃ বিতোপন গগৈ

ধুমুহাৰ জুলনাত তুমি ঝুলা
জুই হৈ তুমি ফুলা
ছহিদ হ'বলৈ তুমি নাচি উঠা
হে জনতা নিয়ৰক নহয়
ৰক্তিম পুৱাক তুমি চুমা খোৱা

নিজ হাতেৰে পাহাৰ ভাঙা
বোৱাই আনা নদী
কাটি উলিওৱা পথ
জীৱন পি পিয়াহ মাৰা

ভাত তোমাক বেদে নিদিয়ে
কাম তোমাক কোৰাণে নিদিয়ে
ভাষা তোমাৰ ধৰ্ম
মা তোমাৰ কৰ্ম
যুদ্ধ তুমি ভাতৰ বাবে কৰা
যুদ্ধ তুমি মাৰ বাবে কৰা

জীৱনৰ বাবে যুদ্ধ
মাথো বিকল্প
তুমি যুঁজিবা
তুমি জিকিবা

২১ ডিচেম্বৰ, ২০১৯